Nie może więc żądać od pracodawcy zmarłego pracownika wydania świadectwa pracy oraz druku Rp-7. Wyjątek, kiedy działa w imieniu dzieci, ubiegając się o przyznanie dla nich renty rodzinnej
W razie wygaśnięcia stosunku pracy z powodu śmierci pracownika pracodawca sporządza świadectwo pracy i włącza je do akt osobowych zmarłego. Z wnioskiem o wydanie przez pracodawcę świadectwa pracy może wystąpić członek rodziny zmarłego, a także inna osoba będąca jego spadkobiercą. Tak wynika z par. 3 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania (Dz.U. nr 60, poz. 282). Tyle przepisy. W praktyce jednak pojawia się wątpliwość, czy były małżonek zmarłego pracownika ma takie same prawa. Przede wszystkim należy mieć na uwadze, że w przypadku prawomocnego orzeczenia rozwodu rozwiedzeni małżonkowie tracą względem siebie status członków rodziny, a w konsekwencji nie mogą żądać od pracodawcy wydania świadectwa pracy po zmarłym pracowniku (byłym małżonku).
Jaka wątpliwość
Na tle przywołanego przepisu powstały pewne wątpliwości dotyczące sytuacji, gdy zmarły pracownik posiadał z byłym małżonkiem wspólne małoletnie dzieci, a po jego śmierci rozwiedziony małżonek zamierza ubiegać się o przyznanie renty rodzinnej na ich rzecz. Pracodawcy zastanawiają się, czy w takim przypadku mogą wydać byłemu małżonkowi zmarłego pracownika na jego żądanie świadectwo pracy oraz zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu (druk ZUS Rp-7). Odpowiedź na powyższe pytanie powinna być twierdząca z tego względu, że rozwiedziony małżonek występujący o rentę rodzinną na rzecz dzieci zmarłego pracownika działa jako przedstawiciel ustawowy wspólnych małoletnich dzieci, a tym samym działa nie w imieniu własnym, lecz w imieniu dzieci zmarłego. Rozwiedziony małżonek, który zamierza ubiegać się o rentę rodzinną dla dzieci, jest uprawniony żądać od pracodawcy zmarłego wydania zarówno świadectwa pracy, jak i zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu (druk ZUS Rp-7). I w takim wypadku pracodawca nie powinien odmówić wydania tych dokumentów.
Co z prawami majątkowymi
Z uwagi na brak statusu członka rodziny rozwiedziony małżonek będzie również wykluczony z kręgu osób uprawnionych do praw majątkowych po zmarłym pracowniku, wynikających ze stosunku pracy. Zgodnie z art. 631 par. 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502; dalej: k.p.) prawa majątkowe ze stosunku pracy przechodzą po śmierci pracownika, w równych częściach, na małżonka oraz inne osoby spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Chodzi tu o niepobrane wynagrodzenie za pracę oraz ekwiwalent za niewykorzystany urlop. Z tego samego względu były małżonek nie będzie również uprawniony do odprawy pośmiertnej po zmarłym pracowniku, która zgodnie z art. 93 par. 4 pkt 1 i 2 k.p. przysługuje małżonkowi oraz innym członkom rodziny, spełniającym warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Jak zatem widać, rozwód wywołuje dla byłych małżonków skutki nie tylko w sferze prawa rodzinnego, ale również w zakresie prawa pracy. Rozwiedziony małżonek jest z punktu widzenia pracodawcy zmarłego pracownika osobą obcą.
